Marszałek województwa łódzkiego Grzegorz Schreiber, Stowarzyszenie Historyczne „Strzelcy Kaniowscy” i Łódzki Dom Kultury przygotowali inscenizację historyczną w ramach projektu „Łódzkie Pamięta – Wojewódzka Inscenizacja Bitwy nad Wartą Wrzesień 1939”. Było to odtworzenie działań z pierwszych dni II wojny światowej, które zorganizowano na terenach położonych pomiędzy Beleniem a Strońskiem koło Zduńskiej Woli. Armia Łódź, broniąca linii Warty i Widawki, przyjęła tu jedno z największych niemieckich uderzeń wojny obronnej 1939 r. W inscenizacji – na oryginalnej linii obrony rzeki Warty – wykorzystano również polskie schrony z czasów II wojny światowej.
Marszałek województwa łódzkiego Grzegorz Schreiber:
Każda przelana krew wymaga tego, żeby o niej pamiętać. To jest jedna z ważniejszych bitew, która się rozegrała na początku wojny (…). Spotykamy się tutaj, aby zobaczyć, jak wyglądał przebieg tej bitwy, ale przecież – oddając hołd żołnierzom, którzy polegli tu konkretnie w tej bitwie – oddajemy hołd wszystkim, którzy polegli w czasie II wojny światowej (…). Łódzkie pamięta o swoich bohaterach i o tych, którzy polegli w czasie II wojny światowej.
Michał Szubert prezes Stowarzyszenia Historycznego „Strzelcy Kaniowscy”:
Od 2003 roku już zajmujemy się rekonstrukcją historyczną, całym spektrum historycznych wydarzeń dotyczącą Strzelców Kaniowskich. Posiadamy również własną Izbę Tradycji, która znajduje się w Łodzi. Staramy się, w miarę naszych możliwości, kultywować tradycję przedwojennych pułków (…). Nasze Stowarzyszenie liczy teraz około 40 aktywnych członków z całej Polski.
Mateusz Limiera Stowarzyszenie Historyczne „Strzelcy Kaniowscy”:
W tym roku postanowiliśmy rozszerzyć całą imprezę o piknik militarny. Ściągnęliśmy jednostki wojskowe z całej Polski. Mamy masę współczesnego sprzętu wojskowego. Osoby, które tu będą, oprócz tradycyjnie zabytkowych pojazdów militarnych mogą zobaczyć współczesny sprzęt i wyposażenie i je porównać.
Całe wydarzenie było transmitowane na żywo na portalu drzwidokultury.pl (inscenizacja jest tam nadal dostępna, wystarczy kliknąć TUTAJ.). Za rozwój platformy odpowiada departament kultury działający przy Urzędzie Marszałkowskim Województwa Łódzkiego. Więcej o tym w rozmowie z naszym gościem dyrektorem departamentu Arturem Michalakiem:
Mamy takie czasy, gdzie poprzez m.in. tę nieszczęsną pandemię szukaliśmy środków na to, aby nie odrywać ludzi od kultury. Mieliśmy świadomość tego, że w tych ostatnich dwóch latach najważniejsze było zdrowie (…). Nie chcieliśmy, żeby mieszkańcy nie tylko województwa łódzkiego, ale i całej Europy, odeszli do kultury w związku z tym powstało bardzo wiele ciekawych inicjatyw. Chcielibyśmy kontynuować tę formę przekazu, chociaż po to, aby przypominać osobom, które nie mogą bezpośrednio uczestniczyć w wydarzeniach kulturalnych przygotowywanych przez wszystkie instytucje kultury podległe panu marszałkowi Grzegorzowi Schreiberowi – a jest ich nie mało, bo siedem.
Jarosław Stulczewski, prezes Towarzystwa Przyjaciół Zduńskiej Woli:
To jest nie tylko ważne miejsce dla lokalnej społeczności, województwa łódzkiego, ale też i historii obronności kampanii Polski w 1939 roku, ponieważ tutaj były kluczowe pozycje, które niestety zostały przełamane w niedługim czasie przez wojska niemieckie. Tutaj z taką zaciętością, z takim poświęceniem i z takim oddaniem bronili się polscy żołnierze, mimo mniejszej liczebności swoich formacji, mimo gorszego sprzętu, mimo gorszego przygotowania, te kilka dni potrafili tutaj wytrwać i tak zaciekle bronić tych pozycji.
Jacek Wiśniewski, dyrektor współorganizatora wydarzenia, Łódzkiego Domu Kultury:
Przygotowania do tego wydarzenia trwają już od minimum pół roku. Jest to ogrom pracy zarówno formalnej, formalno-prawnej związanej oczywiście z terenem, na którym się znajdujemy, i później, biorąc pod uwagę ilość wystawców, uczestników, mamy przecież ponad 200 rekonstruktorów – jest to naprawdę ogrom pracy, ogrom podmiotów do skoordynowania.
Remigiusz Caban, reżyser i dramaturg, osoba odpowiedzialna za scenariusz działań „ludności cywilnej” podczas inscenizacji:
Chcieliśmy pokazać, jak w normalnej, spokojnej, pokojowo nastawionej społeczności wydarza się dramat wynikający z faktu, że znaleźli się oni bez własnej woli i ochoty na – jak to się mówi – teatrze wojny. Moim zadaniem było wzbogacić wątek losów ludności cywilnej o pewien aspekt pewnego indywidualnego losu.
Waldemar Drozd, prezes Wytwórni Filmów Oświatowych w Łodzi:
My dzisiaj bierzemy udział bardzo czynny w inscenizacji, cały przekaz transmitujemy za pomocą platformy drzwidokultury.pl. Nagrywamy wywiady, relacje i film, który będzie można obejrzeć na wspomnianej platformie. Ten portal streamingowy prezentuje wszystko to, co najważniejsze dzieje się w województwie.
Tego typu wydarzenia to również możliwość wymiany wiedzy na temat przeszłości rodzin. Podczas sobotniego wydarzenia rodzina walczącego w szeregach Strzelców Kaniowskich żołnierza spotkała się z rekonstruktorami Stowarzyszenia Historycznego „Strzelcy Kaniowscy”:
Podczas części piknikowej można było zarówno spróbować przysmaków przygotowanych przez panie z Kół Gospodyń Wiejskich, jak i zasięgnąć fachowej porady dotyczącej rozwoju biznesu.
Marta Kwiatkowska, Regionalny Fundusz Rozwoju Województwa Łódzkiego:
My prezentujemy specjalną ofertę dla przedsiębiorców – niskooprocentowane zwrotne środki. Obecnie mamy „Pożyczkę turystyczną”, ale nie jest ona tylko dla branży turystycznej skierowana, jest ona przeznaczona m.in. dla branży rekreacyjnej, usługowej itp.
Plenerowe widowisko zakończyło uroczyste, nocne upamiętnienie ofiar bitwy – w hołdzie zmarłym zapalono znicze symbolizujące śmierć około 260 polskich żołnierzy.
Dla zgromadzonych wystąpili m.in. Izabela Szafrańska, Piotr Cugowski, Orkiestra Reprezentacyjna Wojsk Lądowych we Wrocławiu i chór dziecięcy „Kolorowe Laurki”.
Sylwetki żołnierzy odtwarzali rekonstruktorzy m.in. z następujących organizacji i stowarzyszeń:
• Ogólnopolska GRH Przysposobienia Wojskowego Kobiet
• GRH Infanterie-Regiment 73
• GRH Szewron Stowarzyszenie Historyczne „Garnizon Toruń”
• Apogeum Oldtimers
• Złoty Krzyż
• SRH AA7
• SRH Die Kampfgruppe Hoffmeyer
• Stowarzyszenie Historyczne im. 10 Pułku Piechoty
• Stowarzyszenie Historyczne Prusy
• Towarzystwo Pamięci 7 Pułku Ułanów Lubelskich
• Przemyskie Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej
• Kozienickie Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznych
• SRH Batalion Tomaszów Muzeum im. Orła Białego w Skarżysku-Kamiennej
• Stowarzyszenie Muzealna Grupa Historyczna im. II/18 pp
• Stowarzyszenie Tradycji 26 Skierniewickiej Dywizji Piechoty
• GRH Pancerni ’39
• Die Walküre
• Fundacja Historii Polskiej Broni Pancernej
• Muzeum Pojazdów Militarnych w Częstochowie.
Występującą podczas inscenizacji ludność cywilna odtwarzali m.in. uczniowie i mieszkańcy z powiatu zduńskowolskiego oraz grupy rekonstrukcyjne.
Patronem Honorowym wydarzenia jest Minister Ministerstwo Obrony Narodowej Mariusz Błaszczak oraz wojewoda łódzki Tobiasz Bocheński.
Partnerami wydarzenia byli:
Ministerstwo Obrony Narodowej
PGE Polska Grupa Energetyczna Fundacja
Wojskowe Zakłady Lotnicze nr 1 S.A. w Łodzi
Polska Grupa Zbrojeniowa
Łódzka Kolej Aglomeracyjna
Gmina Zapolice.
