Nadwarciański region ukazuje turystom i mieszkańcom coraz to nowe oblicze. Promowana różnorodność przyrodnicza, kulturowa, mnogość imprez plenerowych oraz rozbudowana infrastruktura turystyczna, wspomagana po części funduszami z Unii Europejskiej, przyczyniła się do stworzenia magicznego miejsca z najczystszym powietrzem i malowniczym krajobrazem w centrum Polski. Obszar „Krainy Wielkiego Łuku Warty” to kompleksy otwartych wód, obfitujące w grzyby lasy, parki krajobrazowe, rezerwaty. Zapraszamy naszych słuchaczy w wyjątkową podróż po 14 gminach, które razem działają, współtworzą kulturę i historię oraz aktywizują region.
Program prowadzi Alina Frejusz
Nie ma chyba w regionie bardziej barwnej gminy, niż gmina Wierzchlas. Kusi kolorami, smakami lokalnych potraw przygotowywanymi przez liczne stowarzyszenia. Nęci przyrodą o niezliczonych odcieniach zieleni w nadwarciańskich miejscowościach. Szczególnego charakteru nadaje jej specyficzne środowisko przyrodnicze, ciekawe tereny rekreacyjno – turystyczne, zabytki, a w szczególności gościnni mieszkańcy. Gmina położona jest na Wyżynie Wieluńskiej, 37% jej części to Załęczański Park Krajobrazowy, a w nim najdalej na północ wysunięty ostaniec Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej – Góra św. Genowefy z jej niesamowitą legendą i specyficznym wyglądem trupiej czaszki. Krwiobiegiem gminy jest jednak dziewicza, niewyregulowana i tajemnicza rzeka Warta.
Naszą wycieczkę rozpoczynamy od pracowni Henryka Hernanta, rzeźbiarza z Wierzchlasa, którzy tworzy swoje dzieła przeważnie o tematyce sakralnej. Są to frasobliwe anioły, szopki bożonarodzeniowe, kapliczki przydrożne. Wielokrotnie nagradzany za swoje dzieła, interesuje się tradycją i historią wsi, sztuki sakralnej, tworzy exlibrisy, pisze również ikony:
W ostatnim czasie, po wielu latach, za przyczyną programu LEADER, w gminie reaktywowało się 9 stowarzyszeń. Jednym z nich jest Stowarzyszenie „Wierzchlesiaki”, które za swój znak rozpoznawczy przyjęło cebulkę. Nas panie przywitały świeżym sokiem z pietruszki:
W Wierzchlesie nie brakuje utalentowanych, młodych ludzi. Jedną z nich jest Sandra Czarnuch, która swój warsztat wokalny kształci pod okiem Zofii Szymanek-Szpikowskiej w Młodzieżowym Domu Kultury w Wieluniu. 17-letnia wokalistka ma na swoim koncie niezliczoną ilość występów i nagród. Jej największym marzeniem jest dostanie się na studia teatralne:
Jego gołąb pocztowy może lecieć 150 km/h i w jeden dzień pokonać dystans 1100 km. W stadzie ma takich gołębi ponad 100, które wysyłane są na długodystansowe loty. Mowa o Janie Podymie, prezesie Sekcji nr 4 w Wierzchlasie Polskiego Związku Gołębi Pocztowych Oddział w Wieluniu:
Przenosimy się do Kraszkowic. Tu aktywnie działa Stowarzyszenie „Kraska”. Panie w barwnych strojach tworzą, spotykają się i integrują środowisko. Mogą to robić również dzięki pozyskanym środkom z LGD „Kraina Wielkiego Łuku Warty”:
W Kraszkowicach powstał, po byłej stodole, nowoczesny ośrodek „King” specjalizujący się w organizacji wszelkiego typu przyjęć okolicznościowych-ślubnych, komunijnych, różnego rodzaju jubileuszy oraz wszelkich innych ważnych momentów życia wartych świętowania nie tylko w gronie rodzinnym. Jego właściciele Adam i Jolanta Jarząb przywitali nas świeżo upieczonymi ciastkami i nalewką truskawkową:
W Krzeczowie działa Stowarzyszenie Gospodyń Wiejskich. Z paniami spotykamy się w drewnianej altanie na terenie jednego z ośrodków wypoczynkowych. Podziwialiśmy ich rękodzieło i zaangażowanie w życie kulturalne tej nadwarciańskiej miejscowości:
Jak mówi wójt Krzysztof Bednarek, krwiobiegiem gminy Wierzchlas jest rzeka Warta. To ona ściąga turystów, miłośników aktywnego spędzania czasu w kajaku, konno i na rowerze. Przyciąga malarzy z kraju i z zagranicy, grzybiarzy i szukających spokoju mieszkańców dużych miast. I właśnie nad brzegiem Warty spotykam się z włodarzem tej pięknej gminy Krzysztofem Bednarkiem i sekretarzem gminy Leszkiem Gierczykiem, którzy opowiedzą o inwestycjach w gminie i projektach zrealizowanych wspólnie przez gminę Wierzchlas i LGD „Kraina Wielkiego Łuku Warty”:
Jedną z najbarwniejszych imprez organizowanych przez gminę Wierzchlas i LGD „Kraina Wielkiego Łuku Warty” są Noce Świętojańskie. To pradawne święto związane z letnim przesileniem Słońca, obchodzone w czasie najkrótszej nocy w roku, jest celebrowane w gminie przez starszych i młodszych. Impreza przyciąga nie tylko mieszkańców, ale również turystów, którzy uwieczniają na kliszach i płótnach moment puszczania wianków na rzece. Między innymi o tym wydarzeniu opowie nasz kolejny gość Arkadiusz Patyk, członek zarządu LGD „Kraina Wielkiego Łuku Warty”:
Na obszarze gminy funkcjonują liczne ośrodki wypoczynkowe oraz gospodarstwa agroturystyczne, które oferują odwiedzającym takie atrakcje jak np. jazdę konną, przejażdżki bryczką po terenach atrakcyjnych przyrodniczo i krajobrazowo, spływy kajakowe, wycieczki rowerowe i konne, biesiadowanie, pola namiotowe a w okresie zimowym kuligi. Odwiedziliśmy dwa takie miejsca. Jednym z nich jest „Ranczo nad Wartą” w Krzeczowie, którego właścicielem jest Zenon Sosnowski:
Wielką osobliwością na terenie gminy Wierzchlas jest znajdujące się niedaleko Kochlewa Źródło Świętego Floriana. Jest to urokliwe krasowe wywierzysko o niespotykanej na Jurze Polskiej wydajności. Spotykam się tam z Andrzejem Kościarzem, pracownikiem Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Łódzkiego, który opowie nie tylko o źródełku, ale również o kurhanach książęcych w Przywozie:
Toporów to miejscowość wypoczynkowa nad Wartą, której dzieje sięgają epoki żelaza. W latach 60-tych odkryto tam bowiem osadę z II – IV/v w. n.e . Toporów i Kamion, które do czasów rozbiorów posiadały prawa miejskie i miały jeden wspólny herb, który obecnie wzbogacony o element dawnych kół wierzchlejskich, stanowi obecny herb gminy Wierzchlas, dzieli tylko rzeka Warta. Na moście dzielącym te dwie miejscowości spotkałam się z sołtysem Toporowa, Jerzym Cieślakiem:
Gmina Wierzchlas posiada ogromny potencjał turystyczny, dlatego nad brzegiem Warty powstało wiele gospodarstw agroturystycznych i ośrodków, które są w stanie na wysokim poziomie ugościć turystów. Kolejnym takim miejscem jest niewątpliwie „Ranczo za mostem” w Kamionie. Rozmawiamy z jego właścicielką Alicją Matyja:
Piękno ziemi wierzchlejskiej stało się inspiracją dla wielu znakomitych artystów malarzy m.in. nieżyjącego już prof. Jerzego Dudy-Gracza, który zapoczątkował w Kamionie Ogólnopolskie Plenery Malarstwa Figuratywnego „Gdzieś w środku Polski”. Zarówno Jerzy Duda-Gracz, jak również obecnie przyjeżdżający tu malarze, uwieczniają na płótnach odchodzącą wieś i piękno nadwarciańskiej przyrody. Jak sam pisał „Tradycja spotkań na plenerach ma wszelkie szanse kontynuacji pod warunkiem, że gromadzić się tutaj będą artyści rozmiłowani w ojczyźnie i tworzący nową tradycję pięknego malowania”. Malarze za swoją bazę przyjęli Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy KAMION. Spotykamy się tam z jego właścicielem Rafałem Krawczykiem:
W kamiońskim ośrodku spotykamy się również z przedstawicielkami Koła Gospodyń Wiejskich w Mierzycach i Koła Gospodyń Wiejskich w Łaszewie. Panie promują pozytywne postawy w środowisku lokalnym, chętnie uczestniczą w różnego rodzaju imprezach, śpiewają, reprezentują gminę w ościennych miejscowościach. Ściśle współpracują z LGD „Kraina Wielkiego Łuku Warty”:
Będąc w gminie Wierzchlas warto wybrać się do Przywoza, to miejscowość na lewym brzegu Warty, na terenie Załęczańskiego Parku Krajobrazowego. Wieś ciekawa jest nie tylko z punktu widzenia archeologów (w okresie od II do IV w. n.e. istniał tu silny ośrodek władzy ponadplemiennej), ale i ze względu na ludzi, którzy tutaj mieszkają. Jednym z nich jest Mirosław Jarząb, który na swojej posesji stworzył prawdziwe miasteczko uli:
Na zakończenie naszej wycieczki jedziemy do Strug. Tutaj działa Koło Gospodyń Wiejskich w Jajczakach i Strugach. Jednym z priorytetów tego koła jest promowanie potraw regionalnych, ciast, placków ziemniaczanych, pączuszków z serem i nalewek według starych receptur:
Gmina Wierzchlas ze względu na piękno krajobrazu, przyrodnicze bogactwo, ciekawą kulturę, zabytki i wspaniały klimat posiada bardzo wysokie walory krajoznawcze. Jest to wymarzony teren do uprawiania aktywnych form wypoczynku na świeżym powietrzu.
