Dziesiątki mieszkańców Goli, Bolesławca, Wielunia i innych miejscowości przybyły na „Piknik Historyczny na pograniczu. Wielka historia w małych Ojczyznach”, który odbył się wczoraj w Goli pod Bolesławcem. Organizatorem uroczystości było Stowarzyszenie Historyczne Bataliony Obrony Narodowej z Wielunia, które tym wydarzeniem zakończyło projekt sfinansowany przez gminę Bolesławiec, a poświęcony straży granicznej w okresie 20-lecia międzywojennego. Częścią kulminacyjną była inscenizacja historyczna z udziałem grup rekonstrukcji historycznej oraz odsłonięcie przejścia granicznego II RP Gola. Uroczystość prowadziła Zofia Siwik z SHBON.
Jesteśmy w miejscu historycznie związanym z przejściem pomiędzy Rzeszą a Polską, które było tutaj do 1 września 1939 roku – mówi Przemysław Bucki z SHBON. – A inscenizacja to okres przygotowań przed wrześniem 1939 roku, czyli lipiec-sierpień. To praca codzienna strażników granicznych i przygotowanie się oddziałów Wojska Polskiego. Są również dwa epizody przechwycenia przemytników, jak i szpiega 5 Kolumny oddziałów niemieckich, które miały szerzyć dywersję po stronie polskiej. Dzisiaj przede wszystkim chcemy oddać hołd poległym żołnierzom, pogranicznikom Straży Granicznej, którzy polegli walcząc na tym pograniczu, żołnierzom Wieluńskich Batalionów Obrony Narodowej, żołnierzom Korpusu Obrony Pogranicza, oddziałom 84 Pułku Piechoty, 83 Pułku Piechoty, Strzelcom Kaniowskim. Wszystkim żołnierzom, którym przyszło walczyć na tym pograniczu, którym przyszło zmierzyć się w pierwszych godzinach wojny z przeważającymi oddziałami niemieckimi.
Szczegółowy przebieg inscenizacji przedstawił licznie zgromadzonej publiczności historyk Muzeum Ziemi Wieluńskiej, Marek Gogola, członek SHBON:
Gola, w której się znajdujemy, charakteryzuje się przepiękną tradycją związaną z pograniczem. Prosna, która tutaj obok przepływa, była przez ponad 600 lat rzeką graniczną. Od czasów królów polskich, od Władysława Łokietka, od 1320 roku zapisana jest jako rzeka rozgraniczająca państwo polskie od sąsiadów. Ponad sześć wieków Prosna funkcję rzeki granicznej pełniła. To historia związana z wieloma narodami. My tę różnorodność przypomnimy.
Mieszkańcy mówią, że to pierwsza taka uroczystość w historii tej wsi, zwłaszcza w tak dużym formacie – mówi Dorota Makówka, wójt gminy Bolesławiec. – Ja jestem pod olbrzymim wrażeniem pasji historycznej stowarzyszeń. Wspaniale współpracują i z mieszkańcami, i ze strażakami. Jeśli tak ma wyglądać historia, to ona będzie wciąż żywa. To spotkanie spowoduje, że mieszkańcy będą wiedzieli, że był to most graniczny, a ta historia nie zginie.
Na uroczystości obecny był st. chor. sztab. Tadeusz Próchnicki ze Stowarzyszenia Weteranów Polskich Formacji Granicznych w Warszawie:
To wydarzenie dydaktyczno-historyczne, ponieważ wiele osób nie wiedziało, że tutaj była placówka, nie wiedziało o wydarzeniach, jakie się tutaj rozegrały i o tym, że tutaj stacjonował I Pułk Korpusu Ochrony Pogranicza. Tutaj na tym przejściu zginęli strażnicy graniczni 1 września 1939 roku. Ta historia to też dziedzictwo lokalnego społeczeństwa. Warto powielać takie przykłady organizacji wydarzeń. Ta uroczystość, którą otworzyły słowa „pamiętam – pamiętamy”, jest godna naśladowania.
Bożena Cyga, z domu Bacik, jako 7-letnia dziewczynka bawiła się z 9-letnim bratem w budkach strażniczych:
Ja się tutaj wychowałam, w placówce strażniczej. Tutaj na świat przyszła moja córka. Myśmy się w tych budkach bawili w chowanego. Znam historię tego miejsca, bo mój tatuś stąd pochodzi i nam opowiadał. Ale też znam historię z książek. Dziadek mojego zięcia był Niemcem i został rozstrzelany przez Niemców, bo pomagał Polakom.
Podczas imprezy nie zabrakło darmowej kuchni polowej, pokazu dziecięcej grupy tanecznej Bolero z Bolesławca oraz występu Towarzystwa Aktywnych Kobiet z Sokolnik. Można było również zwiedzić dioramy historyczne grup rekonstrukcyjnych i stoiska ze współczesną bronią strzelecką.
W wydarzeniu wzięły udział: Grupa Rekonstrukcji Historycznej 84 Pułku Strzelców Poleskich z Bełchatowa, Stowarzyszenie Kawaleryjskie im. 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich, Grupa Rekonstrukcji Historycznej 58 Pułku Piechoty z Dzierżoniowa.
Patronat medialny nad imprezą objęło między innymi Radio Ziemi Wieluńskiej.
Posłuchaj relacji, w której rozmawiamy z organizatorami, przedstawicielami stowarzyszeń, mieszkańcami oraz honorowymi gośćmi: Iwoną Koperską, przewodniczącą Sejmiku Województwa Łódzkiego; Iwoną Sobanią, burmistrzem Byczyny; Andrzejem Szymankiem, starostą powiatu wieruszowskiego i Janem Książkiem, dyrektorem Muzeum Ziemi Wieluńskiej:
