Przejmujące świadectwa ofiar bombardowania bezbronnego i śpiącego Wielunia 1 września 1939 roku oraz bezwzględne i wyrachowane relacje niemieckich żołnierzy przytoczył w swoim porannym przemówieniu Paweł Okrasa, burmistrz Wielunia. W uroczystościach związanych z 85. rocznicą wybuchu II wojny światowej w Wieluniu w asyście Kompani Reprezentacyjnej Wojska Polskiego udział wziął Prezydent RP Andrzej Duda. Nie zabrakło nielicznych już świadków pierwszych dni rozpoczęcia światowej hekatomby, przedstawicieli rządu, samorządu województwa łódzkiego, lokalnych samorządowców, duchowieństwa różnych wyznań i mieszkańców regionu.
Jak co roku w Wieluniu o godz. 4:40 zabrzmiały syreny alarmowe, a po nich wybrzmiało dwanaście uderzeń Dzwonu „Pamięć i Przestroga” symbolizującego 1200 mieszkańców Wielunia, którzy ponieśli śmierć 1 września 1939 roku. Później zaprezentowana została piosenka autorstwa Michała Muskata pt.”Lamentacja o Wieluniu 1939”. Następnie uczestnicy byli świadkami przekazania ognia pokoju przez biegaczy z Polskiej Nowej Wsi pod Opolem sztafetom z Burzenina, Sieradza i Ostrzeszowa. Po oddaniu hołdu ofiarom bombardowania został odegrany i odśpiewany hymn państwowy oraz podniesiona flaga państwowa.
(…) Z jednej strony mieszkańcom bombardowanego miasta towarzyszą: strach, rozpacz i przerażenie, a z drugiej strony niemieccy żołnierze są pod dużym wrażeniem dokonanych spustoszeń, a ludzie w mieście to dla nich czarna masa sunąca po ulicach. To ilustracja buty, pogardy dla drugiego człowieka, poczucia wyższości narodu niemieckiego nad innymi nacjami i zniewolenia umysłu ideologią (…) – mówił burmistrz Wielunia Paweł Okrasa.
Posłuchaj wystąpienia włodarza Wielunia:
Niczym Wieluń nie zawinił. – to pierwsze słowa Prezydenta RP, Andrzeja Dudy do uczestników dzisiejszej uroczystości. – Zawsze porównujemy te dwa miejsca, w których rozpoczęła się II wojna światowa. Ta najstraszniejsza z wojen w dziejach ludzkości, która pochłonęła też i najwięcej ofiar, a wśród nich miliony naszych rodaków. Niczym Wieluń nie zawinił, niczym nie zawiniło też Westerplatte i obecni tam polscy żołnierze. Choć oba te miejsca o poranku, jeszcze w ciemnościach, 1 września 1939 roku, zostały zaatakowane. Problem polegał tylko na tym, że świat wie od zawsze, że wojny toczą żołnierze, wojowie, rycerze, jak to było na przestrzeni historii dziejów ludzkości. Ale brutalny, zmasowany atak na śpiących ludzi, nieuzbrojonych, na kobiety, na dzieci, na niebroniące się i w żaden sposób nie bronione miasto, zawsze w historii uważany był za akt absolutnego barbarzyństwa (…).
Posłuchaj przemówienia Prezydenta RP Andrzeja Dudy:
(…) Niemcy uznają swoją historyczną odpowiedzialność i poczuwają się do zachowania pamięci o zbrodniach popełnionych przez Niemców bez żadnego „ale”. Świadomy tej odpowiedzialności, chylę czoła przed ofiarami nalotu na Wieluń i przez wszystkimi ofiarami napaści Niemiec na Polskę. – mówił minister pełnomocny Ambasady Republiki Federalnej Niemiec Robert Rohde.
Posłuchaj wystąpienia ministra pełnomocnego Ambasady Republiki Federalnej Niemiec Roberta Rohde:
Nie zabrakło modlitwy międzyreligijnej odmówionej przez duchownych czterech wyznań, Apelu Pamięci oraz salwy honorowej.
Poranne uroczystości zakończyło złożenie wieńców pod pomnikami ofiar II wojny światowej oraz wspólne śniadanie z mieszkańcami.
Posłuchaj również relacji z dzisiejszego poranka. Naszymi rozmówcami są między innymi: Adam Nowak, wiceminister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Jolanta Zięba – Gzik, posłanka na Sejm RP, Grzegorz Maras, wójt gminy Skomlin, Elżbieta Kalińska, dyrektor Wieluńskiego Domu Kultury, major Dominika Kwaczyńska z Wojskowego Centrum Rekrutacji w Sieradzu, Damian Szczęsny i Andrzej Adamczyk, uczestnicy Sztafety Pokoju, Wiesława Kluba, mieszkanka Wielunia.
Oprawę ceremonialną uroczystości stanowili: Kompania Reprezentacyjna Wojska Polskiego pod dowództwem kpt. Jakuba Tomkiewicza oraz Orkiestra Wojskowa z Bytomia pod dowództwem kapelmistrza kpt. Krystiana Siwka oraz tamburmajora st.chor.sztab. Michała Gębalskiego.
O godzinie 12:00 na murach odrestaurowanej fary odbędzie się msza święta, a o 20:00 koncert Wrocławskiej Orkiestry Wszechmuzycznej na placu Legionów.
Przeczytaj i zobacz jak wyglądały obchody w ubiegłym roku:
Wieluń uczcił ofiary wybuchu II wojny światowej. W porannych uroczystościach wziął udział Premier Mateusz Morawiecki (zdjęcia)
Fot. Alina Frejusz Radio ZW i Przemysław Keler/KPRP
